Phân biệt thời hạn và thời hiệu trong Dân sự

Công ty luật Hoàng Thịnh Luật hướng dẫn cách phân biệt thời hạn và thời hiệu và đưa ra các tiêu chí về sự khác nhau giữa thời hạn và thời hiệu theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015. Cụ thể như sau:

Bảng so sánh giữa Thời hạn và Thời hiệu:

Cách tính thời hạn theo quy định pháp luật

Cách thức tính thời hạn chính là những cách thức, phương pháp để tính thời hạn trong khoảng thời gian xác định điểm bắt đầu và điểm kết thúc. Nguyên tắc để tính thời hạn thường được ghi nhận theo nguyên tắc tuân theo quy định của luật hoặc theo thoả thuận các bên. Tinh thần này tiếp tục được ghi nhận trong Bộ luật Dân sự hiện hành, cụ thể tại khoản 1 Điều 145 Bộ luật Dân sự năm 2015:

“Cách tính thời hạn được áp đụng theo quy định của Bộ ỉuật này, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác”.

Thứ tự để xác định thời hạn bao gồm:

Trước hết, nếu như pháp luật có quy định riêng về cách tính thời hạn thì phải tuân thủ theo quy định của pháp luật, đặc biệt là tại các luật khác có liên quan;

Thứ hai, thời hạn được tính theo sự thoả thuận của các bên. Các bên có quyền thoả thuận cách tính thời hạn theo nhu cầu, mục đích của mình nếu trong các trường hợp pháp luật không có quy định riêng rẽ;

Thứ ba, nếu như pháp luật không có quy định và bản thân các chủ thể không có thoả thuận cách tính riêng biệt thì thời hạn được tính theo quy định luật hiện hành, cụ thể là trong Bộ luật Dân sự năm 2015.

Thời điểm bắt đầu thời hạn được xác định:

1) Khi thời hạn được tính bằng giờ thì thời hạn được bắt đầu kể từ thời điểm đã xác định;

2) Khi thời hạn được xác định bằng ngày, tuần, tháng, năm thì thời điểm bắt đầu thời hạn được tính kể từ ngày tiếp theo của ngày được xác định;

3) Khi thời hạn được tính bằng sự kiện thì thời hạn tính từ ngày tiếp theo sau ngày xảy ra sự kiện.

Thời điểm kết thúc thời hạn được xác định:

1) Khi thời hạn được tính bằng ngày thì thời điểm kết thúc thời hạn là ngày cuối cùng của thời hạn;

2) Khi thời hạn được xác định bằng ngày, tuần, tháng, năm thì thời điểm kết thúc thời hạn là thời điểm kết thúc tuần, tháng, năm cuối cùng của thời hạn;

3) Khi ngày cuối cùng của thời hạn là ngày chủ nhật hoặc ngày nghỉ lễ thì thời hạn kết thúc tại thời điểm kết thúc ngày làm việc tiếp theo ngày nghỉ đó. Thời điểm kết thúc ngày của thời hạn là 24 giờ của ngày đó.

3. Thời hiệu là gì?

Thời hiệu là khoảng thời gian thời gian do luật quy định được xác định từ thời điểm bắt đầu đên thời điểm kết thúc mà khi kết thúc khoảng thời gian đó thì phát sinh một hậu quả pháp lý nhất định đối với chủ thể. Hậu quả pháp lý của thời hiệu có thể là chủ thể được hưởng một quyền dân sự; được miễn việc thực hiện nghĩa vụ dân sự; mất quyền khởi kiện vụ án dân sự; mất quyền yêu cầu giải quyết việc dân sự.

Theo khoản 1 Điều 149 Bộ luật dân sự 2015:

Thời hiệu là thời hạn do luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định.

Thời hiệu được áp dụng theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan.

Thời hiệu đóng một vai trò quan trọng trong việc ổn định các quan hệ dân sự. Nếu không quy định thời hiệu, mỗi chủ thể tham gia vào quan hộ dân sự luôn bị đe dọa bởi tranh chấp có thể xảy ra, làm ảnh hưởng đến quyền lợi và đời sống của họ. Hơn nữa các căn cứ phát sinh quan hệ dân sự do thời gian làm cho quá trình chứng minh phức tạp. Khi giải quyết các tranh chấp dân sự, Toà án cần phải tiến hành điều tra thu thập chứng cứ để xác định sự thật khách quan nên nếu thời gian đã qua đi quá lâu, quá trình thu thập chứng cứ khó bảo đảm chính xác.

4. Khi nào thì áp dụng thời hiệu?

Khoản 2 Điều 149 Bộ luật dân sự 2015 có quy định như sau:

Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu theo yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc.

Người được hưởng lợi từ việc áp dụng thời hiệu có quyền từ chối áp dụng thời hiệu, trừ trường hợp việc từ chối đó nhằm mục đích trốn tránh thực hiện nghĩa vụ.

Như vậy, có thể thấy nếu các bên đương sự không yêu cầu áp dụng thời hiệu thì Tòa án sẽ không xem xét đến vấn đề thời hiệu. Khi một chủ thế yêu cầu Tòa án áp dụng thời hiệu thì yêu cầu phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc. 

Tuy nhiên, trong trường hợp người được hưởng lợi từ việc áp dụng thời hiệu từ chối áp dụng thời hiệu thì Tòa án sẽ không áp dụng thời hiệu. So với Bộ luật dân sự trước đây, quy định về thời hiệu trong Bộ luật dân sự năm 2015 có một số điểm mới như sau:

Thứ nhất, việc kết thúc thời hiệu chỉ dẫn đến những hậu quả pháp lý nếu có những điều kiện do luật quy định.

Thứ hai, thời hiệu có thể được áp dụng theo quy định của Bộ luật dân sự hoặc luật khác có liên quan.

Thứ ba, một hoặc các bên có quyền yêu cầu Tòa án áp dụng thời hiệu nhưng yêu cầu áp dụng thời hiệu phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc.

Liên hệ Luật sư tư vấn và tham gia tố tụng 

Mọi vướng mắc hoặc cần sự hỗ trợ bạn có thể liên hệ tới CÔNG TY LUẬT TNHH MTV HOÀNG THỊNH LUẬT để được tư vấn pháp luật miễn phí, thực hiện các dịch vụ pháp lý, giải quyết tranh chấp, bảo vệ tốt nhất quyền lợi của khách hàng, chi phí thấp, hiệu quả cao:

- Hotline: 0913.849.072 (LS. Phan Minh Hoàng).

- Zalo: 0913 849 072 – Luật sư Phan Minh Hoàng.

- Liên hệ trực tiếp tại địa chỉ Công ty: 284/61 Lý Thường Kiệt, Phường 14, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh.

- Liên hệ qua email: hoangthinhluatcompany.info@gmail.com

- Website:  https://hoangthinhluat.com